اسید چیست ؟ چگونه حمل می شود ؟
اسید چیست ؟ چگونه حمل می شود ؟
اسید
اولین بار اسید از کجا آمد ؟
اسید (asidus) که به معنای ترش و یا تیز آب است .
محلولی که توانایی واکنش با فلزات و باز ها را دارد .اسید ترکیبی یونی است که بین ۰ تا ۷ ph دارد و درصد ph محلول نشانگر ضعیف یا قوی بودن اسید است هرچه ph پایین تری داشته باشد اسید قوی تری خواهد بود . منظور از اسید قوی این است که اسید در یک محلول آبی کاملا تفکیک شود ، در اصل اسیدی قوی محسوب می شود که ظرفیت بالایی برای از دست دادن یون هیدروژن داشته باشد .
در قدیم اسید ها را به خاصیت خورندگی و مزه ترشی که داشته اند معروف بودند اما امروزه یونش در آب و تولید یون مورد توجه است .
اسید توانایی اهدای یک پروتون را دارد و می تواند یک پیوند کووالانسی را تشکیل دهد.
شیمی دانان هر کدام تعریف جدا و متفاوتی برای اسید دارند اما لوییس شیمیدان آمریکایی اولین بار بیان کرد که بر خلاف باز ها ، اسید پیوند داتیو را می پذیرد و آرنیوس شیمیدان سوئدی معتقد بود زمانی که اسید ها در آب حل می شوند یون H+ (یون هیدروژن) آزاد می کنند .
اسید ها دارای نام های متفاوتی هستند این نام گذاری براساس نافلز ها و یا آنیون های متعلق به اسید انتخاب شده اند .
از معروف ترین اسید ها می توان به سولفوریک اسید ، هیدروکلرید اسید اشاره کرد .
اسید سولفوریک چیست ؟
این محلول ابتدا در قرن هشت میلادی توسط جابربن حیان معرفی شد . اما بعد ها در قرن ده میلادی توسط زکریا رازی کشف و به نام او ثبت شد . اسید سولفوریک یا جوهر گوگرد از یک اتم گوگرد ، چهار اتم اکسیژن و دو اتم هیدروژن تشکیل می شود و در دسته اسید های معدنی قرار دارد . این اسید قوی یک مایع بی‌رنگ، بی‌بو، و با گرانروی بالا است که در آب انحلال پذیر بوده و واکنش ترکیب شدن آن با آب بسیار گرمازا است .
اسید سولفوریک میل ترکیبی زیادی با آب دارد به ¬طوری که در واکنش با سایر مواد، هیدروژن و اکسیژن آنها را به صورت آب جدا می¬کند . به همین علت قسمت زیادی از باران اسیدی را اسید سولفوریک تشکیل می دهد .
حجم تولید اسید سولفوریک در جهان به قدری بالا است که معمولاً از آن به عنوان «سلطان مواد شیمیایی» یاد می‌شود . در حقیقت این اسید به قدری با اهمیت است که سرانه مصرف آن به ازای هر فرد، یکی از شاخص‌های تعیین پیشرفت فنی کشورها محسوب می شود .
اسید سولفوریک چگونه تولید می شود ؟
چندین روش برای تولید اسید سولفوریک وجود دارد اما متداول ترین و کارآمد ترین روش برای تولید اسید سولفوریک روش تماس مستقیم است که به طور کلی مراحل زیر را طی می کند :
استخراج گوگرد
تبدیل گوگرد به دی اکسید گوگرد
تبدیل دی اکسیدگوگرد به تری اکسید گوگرد
تبدیل تری اکسید گوگرد به اسید سولفوریک
در تولید اسید سولفوریک گوگرد با عیار ۹۹ درصد مورد استفاده است ابتدا گوگرد را شارژ کرده و در داخل حوضچه های بتنی به واسطه ی لوله های بخار در دمای ۱۲۵ درجه سانتی گراد ذوب شده سپس داخل کوره احتراق پمپ تبدیل به گاز دی اکسید گوگرد می شود در ادامه گاز تولید شده توسط لوله های مخصوص به داخل مبدل حرارتی هدایت شده و در مجاورت کاتالیزور پنتا اکسید وانادیم تبدیل به گاز تری اکسید گوگرد می شود . تری اکسید گوگرد درون برج های جذب بر روی اسید سولفوریک ۹۸ درصد جذب می شود و در انتها تولید اولئوم می کند . این چرخه به صورت مداوم در گردش است .
کاربرد اسید سولفوریک چیست ؟
این اسید قوی کاربرد های متعددی دارد در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
تاثیر اسید سولفوریک در تصفیه فلزات :
هنگام استخراج سنگ فلزات ناخالصی هایی نیز به همراه آن استخراج می شود برای جداسازی فلزات از کانی های محتوی باید از اسید سولفوریک استفاده شود.
که یکی از متداول ترین کاربرد اسید سولفوریک محسوب می شود .
تاثیر اسید سولفوریک در رسوب زدایی فلزات :
برای حذف ناخالصی فلزات از سولفوریک اسید استفاده می شود سولفوریک اسید در این زمینه بسیار مقرون به صرفه است .
تاثیر اسید سولفوریک در ساخت باتری های اسید سرب :
از اسید سولفوریک رقیق شده به عنوان یک مایع الکترولیز در باتری های قابل شارژ خودرویی استفاده متعددی می شود .
تاثیر اسید سولفوریک در ساخت داروهای شیمی درمانی :
همه ما میدانیم که سرطان یک بیماری کشنده و خطرناک است و برای درمان نیاز به داروهای متنوعی دارد. یکی از مهم ترین ماده شیمیایی به کار رفته در داروهای شیمی درمانی اسید سولفوریک است .
تاثیر اسید سولفوریک در ساخت ابریشم مصنوعی :
ابریشم یک پارچه بسیار با ارزش است و استفاده از آن در تمام امور به دلیل هزینه گزاف غیرممکن است به همین علت باید از ابریشم مصنوعی استفاده کرد .
با دخالت اسید سولفوریک در محلول سلولز و مس ابریشم مصنوعی تولید می شود . ابریشم مصنوعی مانند ابریشم طبیعی بسیار لطیف است اما هیچ گاه ویژگی عایق حرارتی را ندارد .
تاثیر اسید سولفوریک در صنعت کشاورزی :
این ماده شیمیایی پر مصرف در تولید کود شیمیایی نقش بسزایی دارد و یکی از اقتصادی ترین راه اصلاح خاک رس است . اسید سولفوریک می تواند ph خاک را تنظیم کرده و به جذب مواد غذایی توسط گیاهان کمک کند همچنین پس از افزودن اسید سولفوریک به خاک ، با آهک و کربنات درون خاک واکنش شیمیایی می دهد وقابلیت تولید سولفات های آلی نظیر سولفات کلسیم و سولفات منیزیوم را به همراه دارد .
اسید فسفریک چیست ؟
بخش عمده اسید سولفوریک جهان جهت تولید اسید فسفریک از فرایند مرطوب یا تر (Wet Process) مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارتوفسفریک اسید یا اسید فسفریک نوعی اسید با ph بالا است این محلول بی رنگ ، بی بو و غیر فرار است که معمولا در آب به عنوان یک محلول با غلظت ۸۵ درصد و بی رنگ مشاهده می شود .
اسید فسفریک چگونه تولید می شود ؟
اسید فسفریک عموما به دو روش خشک و مرطوب (تر) تولید می شود .
این روش شامل احتراق فسفر و هیدراسیون P4O10 می‌باشد. مخلوط فسفر مایع و هوا به محفظه احتراق که شبیه برج است تزریق شده و با انجام واکنش اکسیداسیون فسفر، تولید می‌شود. جنس محفظه احتراق نوعی فولاد مخصوص است که با H3PO4 غیرفعال شده‌است. P4O10 به دست آمده را در برج بعدی هیدراته می‌کنند و بخارهای باقی‌مانده P4O10 را، واحد شستشو به اسید فسفریک رقیق تبدیل کرده و به عنوان افشان در پایین آوردن دمای برج اول استفاده می‌شود.
در روش مرطوب کانی‌های فسفات را با سولفوریک اسید ترکیب می‌کنند، علاوه بر تولید فسفریک اسید و برخی فسفات‌ها که ترکیبات اصلی هستند، سایر ترکیبات (CACO3CAF2)هم تولید می‌شوند، از طرف دیگر واکنش‌هایی که در آن با از بین رفتن سولفوریک اسید، ترکیباتی تولید می‌شود که از نظر تجاری کم‌اهمیت هستند (واکنش‌های پارازیتی)، یون‌های مزاحمی تولید شده و باعث آلودگی مخلوط‌ها می‌شوند.
کاربرد اسید فسفریک چیست ؟
این نوع اسید در آزمایشگاه های تحقیقاتی بسیار پر کاربرد است و به دو صورت خوراکی و صنعتی در دسترس قرار می گیرد .
کاربرد اسید فسفریک در صنایع غذایی : از اسید فسفریک غذایی یا خوراکی در تولید خوراکی های اسیدی مانند نوشیدنی های گازدار به کار می رود . این ماده باعث می شود تا خوراکی یک طعم تند اسیدی داشته باشد و به دلیل ارزانی بیش از حد باعث می شود تا در مقایسه با طعم دهنده های طبیعی از محبوبیت بیشتری در میان تولیید کنندگان برخوردار باشد .
کاربرد اسید فسفریک در تصفیه آب : اسید سولفوریک در تصفیه آب و پساب، در کنترل pH احیای رزین مبدل یونی جهت رسوب دهی یون ها و در نهایت تولید آب عاری از یون مورد استفاده قرار م ی گیرد. از اسید سولفوریک جهت افزایش pH آب تا ۶ و رسوب املاح آب استفاده می گردد . پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و نیروگاه ها بزرگترین مراکز مصرف کننده آب بدون املاح هستند. لذا مصرف اسید سولفوریک آنها نیز قابل توجه است.
برخی از کاربرد های اسید سولفوریک در صنایع مختلف :
در کارخانجات سالامبور سازی جهت خیساندن پوست و زدودن چربی
در صنعت چرمسازی برای زدودن چربی از چرم خام
در واحدهای آماده سازی و ریسندگی و رنگ آمیزی پشم
در صنعت لاستیک سازی جهت شستشو و کنترل ph
در صنعت نساجی برای تثبیت رنگ پارچه و نخ و خنثی سازی
در کارخانجات روغن نباتی جهت زدودن چربی از ماشین آلات و مهیا سازی تفاله دانه برای خوراک
دام و طیور
در برخی از واحدهای پودر و مایع شوینده جهت سولفوناسیون و تولید محلول چربی گیر و باز کننده
لوله فاضلاب و شستشوی کاشی
در صنعت کاغذ جهت کنترل ph و تصفیه کاغذ و زدودن ناخالصی های معدنی
در صنعت تولید کلر در سلهای دیافراگمی جهت خشک کردن و آب گیری گاز کلر
آمونیاک چیست ؟
محلول بازی با ph هفت که دارای بوی بسیار نامطبوع ، بی رنگ و بامزه ی فوق العاده تند است . آمونیاک که عموما در هوای کلان شهر ها یافت می شود دارای یک اتم نیتروژن و سه اتم هیدروژن است که به دلیل قطبی بودن مولکول می تواند با خودش و بسیاری از مولکول های دیگر پیوند هیدروژنی ایجاد کند .
آمونیاک با غلظت بالا بسیار خطرناک و کشنده است با این حال یکی از عناصر مهم در صنعت دارو سازی و مواد پاک کننده است .
آمونیاک چگونه تولید می شود ؟
آمونیاک را از عناصر سازنده ی آن تولید می کنند در این فرایند گاز های نیتروژن و هیدروژن با کمک کاتالیزگرهای مختلف در فشار و دمای بالا واکنش شیمیایی می دهد و تولید آمونیاک می کند . این روش اصطلاحا فرایند هابر نام دارد که با توجه به نوع کاربری به دو صورت آزمایشگاهی و صنعتی به فروش می رسد از این رو آمونیاک صنعتی در تانکر های ۲۲ تنی یا گالن های ۲۰ لیتری و آمونیاک آزمایشگاهی در گالن های ۵.۲ لیتری مورد دسترس عموم قرار دارد .
کاربرد آمونیاک چیست ؟
بوی آمونیاک برای بسیاری آشنا است زیرا در مواد شوینده و پاک کننده برای سطوح از قبیل شیشه ، اجاق گاز ، فولاد زنگ نزن و ... از محلول آمونیاک خانگی و آب استفاده می شود اما کاربرد های دیگری نیز دارد که در ادامه آن را مطرح می کنیم .
آمونیاک یک سرد کننده قوی محسوب می شود که در کارخانجات یخ سازی و سیستم های صنعتی تبرید کاربرد دارد .
تهیه اوره یکی از مهم ترین کاربرد های آمونیاک است اوره به تنهایی در هزاران صنعت کاربرد دارد .
در صنایع داروسازی برای ساخت ویتامین های گروه ب از آمونیاک استفاده می شود .
در صنایع نفتی برای محافظت از خوردنگی و خنثی سازی ترکیبات اسیدی از آمونیاک استفاده می شود .
در صنایع شیمیایی آمونیاک یکی از مهم ترین مواد اولیه ی تولید ترکیبات نیتروژنی است . که یکی از مهم ترین آن ها اسید نیتریک است که برای تولید کود های شیمیایی از قبیل ازته ، اكریلونیتریل ، الیاف سنتزی نیتر ، سولفات ، فسفات آمونیوم و نیترو سلولز که در صنعت کشاورزی ( کود و محافظت گیاهان ) و خوراک دام کاربرد بسیاری دارد .
تانکر حمل اسید و آمونیاک :
برای جا به جایی مواد خطرناک باید از تانکر های مخصوص حمل اسید استفاده شود . همان طور که گفته شد اسید خاصیت خورندگی بالایی دارد به همین منظور باید از تانکر هایی از جنس ورق فولاد با ضخامت ۴ میلی متر ، مقاوم در برابر حریق و دارای سختی بالا استفاده کرد همچنین در جای خشک و خنک با تهویه محیط مناسب به دور از اشعه ی خورشید حمل شود تا ضمن محفوظ بودن اسید سولفوریک و آمونیاک و عمر بیشتر تانکر از آسیب رساندن به محیط زیست نیز جلوگیری به عمل آید .
در ادامه مواردی را ذکر می کنیم که در حمل مواد خطرناک بسیار حائز اهمیت است :
باید نام شرکت ، ظرفیت تانکر ، وزن خالی تانکر و حداکثر وزن تانکر همراه با محموله به صورت خوانا بر روی وسیله ی حمل و نقل درج شود . تانکر های حامل مواد خطرناک نظیر اسید سولفوریک و اسید فسفوریک باید از پوشش گالوانیزه استفاده کنند و تاریخ انقضای هر تانکر حداکثر چهار سال است .
برای خرید و سفارش تانکر مورد نظر خود با ما تماس بگیرید 03133853471