گاز LPGچیست ؟
گاز نفتی مایع شده یا ال پی جی به دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان یا ترکیب آن ها گفته می شود که در حالت مایع نگه داشته می شوند . معمولاً مقادیر کمی از ترکیباتی چون پروپیلن و بوتیلن نیز در گاز مایع موجود است. گاز مایع بیشتر برای کاربردهای گرمایشی و به عنوان سوخت وسایل نقلیه استفاده می شود. همچنین در ساخت افشانه ها و به عنوان گاز خنک کننده در وسایل سرما زا همچون یخچال و فریزر نیز کاربرد دارد .
ال پی جی در پالایشگاه محصول فرعی پالایش گاز طبیعی و پالایش نفت خام است. ارزش حرارتی گاز مایع ۴۶٫۱ مگاژول/کیلوگرم است که بالاتر از بنزین و نفت کوره قرار دارد و به نسبت نفت انرژی بالاتری هم تولید می کند اما ارزش حرارتی آن در حجم مساوی کمتر است چون گاز است و تراکم کمتری دارد. هر لیتر گاز مایع ۵۰۰ تا ۵۸۰ گرم و هر لیتر بنزین ۷۱۰ تا ۷۷۰ گرم وزن دارد. این گاز در دمای ۲۱ درجه سلسیوس تحت فشار حداکثر ۸ کیلوگرم بر سانتی متر مربع به مایع تبدیل می شود ؛ و در زمان تولید فاقد رنگ و بو و حتی مزه است که برای ایمنی بیشتر به آن ترکیبات گوگرد دار به نام مرکاپتان (که شامل اتیل مرکاپتان و متیل مرکاپتان) اضافه می گردد.
کاربرد گاز LPG
عمده مصرف این سوخت در ایران در بخشهای خانگی و حمل و نقل (به عنوان سوخت دوم خودروهای دوگانه سوز) است همچنین این گاز به دلیل سهولت در حمل و نقل در بسیاری از مکانهایی که استفاده از منابع دیگر سوخت امکان پذیر نیست استفاده می گردد.
ساختار تانکر گاز مایع LPG
جهت ذخیره سازی گازهای مایع مانند آمونیاک، کلر، پروپان، بوتان از تانکر حمل گاز مایع استفاده می شود ، ابتدا تمامی مخازن تحت فشار با نرم افزار ASMEVIII طراحی شده و با ورق فولاد با ضخامت های ۶، ۸ و یا ۱۰ و ۱۲ میلی مترساخته می شود این مخازن در سه مرحله اساسی جوشکاری می گردد.ابتدا ساختار اولیه با استفاده از جوشکاری الکترود سپس با استفاده از جوش CO2 و در انتها مرحله ی نهایی با دستگاه جوش زیر پودری است . همچنین شاسی این مخازن مانند دیگر تانکر ها به صورت دو و یا سه محور طراحی می شوند که جنس آن نیز از فولاد مقاوم است . از دیگر نکات ساخت تانکر گاز LPG فشار تست و فشار کاری است که باید مورد بررسی قرار بگیرد عموما از نظر متعلقات و برق کشی تانکر LPG مانند دیگر تانکر ها طبق استاندار طراحی و نصب می گردد .
همانطور که میدانید مخازن ذخیره گاز بخصوص گاز مایع فشاری بالای ۱۰ بار را دارند. در نتیجه باید در زمان ساخت تمامی نکات استاندارد را رعایت شود زیرا عدم رعایت نکات ایمنی خطر آفرین خواهد بود.
نکات مهم در نگهداری و استفاده از مخزن گاز
جهت جلوگیری از آسیب و صدمه به مخزن گاز نکات زیر را رعایت کنید:
مخازن گاز باید دور از تابش و بارش مستقیم در فضای باز قرار بگیرند.
هنگام نصب مخزن گاز توجه داشته باشید که با زمین برخورد نداشته باشد.
اگر قصد استفاده از چندین مخزن را در کنار یکدیگر دارید، توجه داشته باشید که فاصله مناسبی بین آنها ایجاد شده باشد تا با یکدیگر برخورد نداشته باشند .
توجه داشته باشید که مخازن در مجاورت مواد آتش زا و دستگاه هایی که جرقه تولید می کنند، قرار نگرفته باشند .
محل نصب مخازن گاز باید به دور از هرگونه آلودگی های مواد چرب باشد .
تعمیرات و جوشکاری همانند تانکر سوخت باید زیر نظر متخصص صورت بگیرد .
نکات مهم در خرید مخزن گاز
هنگام خرید مخزن گاز به چند نکته کاربردی توجه داشته باشید.
این مخازن از جنس های گوناگون فولادی، چدنی و … برخوردار هستند. نوع فولادی این محصول از محبوب ترین نوع مخازن گاز به شمار می آید. پس هنگام خرید این محصول به جنس ساختار آن توجه داشته باشید.
هنگام خرید این محصول به اندازه ضخامت جداره آن با توجه به کاربرد مد نظر خود، توجه نمایید.
از نکات دیگری که حین خرید مخزن باید به آن توجه داشته باشید، شکل ظاهری یا هندسه مخزن است.
پیش از خرید محصول به خدمات پس از فروش آن کاملا آگاه باشید.
از شرکت سازنده درباره سرویس های دوره ای سوال کنید.
با توجه به نوع مواد حمل شونده ، باید مخزن مناسب را انتخاب نمایید.
توجه داشته باشید که برند و شرکت تولید کننده تانکر معتبر باشند.
سخن پایانی
گاز مایع یا گاز LPG محصول ثانویه پالایشگاه هاست که مورد توجه صنایع مختلف است از این رو برای حمل گاز مایع به علت خواص فیزیکی LPG باید با تانکر های مخصوص حمل شوند تا فشار گاز خطری ایجاد نکند و برای حمل گاز مایع نکته ای که بسیار حائز اهمیت است استاندارد بودن تانکر و متعلقات آن است .
همانطور که گفته شد گاز مایع به عنوان سوخت دوم بسیاری از خودرو ها و کارخانه جات استفاده می شود بسیاری از کشور ها سالانه مقدار قابل توجهی گاز مایع استفاده می کنند در حال حاضر بیشترین صادرات گاز مایع ایران به کشور های چین ، ترکیه ، ارمنستان ، آذربایجان و .... است .